| نوع بنا : تاريخي قدمت : هزاره سوم قبل از ميلاد تورنگ تپه كه يكي از عظيم ترين و غني ترين تپه هاي باستاني استان گلستان به شمار مي آيد، به فاصله تقريبي 25 كيلومتري شمال شرقي گرگان قرار دارد. اين تپه با وسعت بسيار و ارتفاع چشمگير در مجاورت روستاي تورنگ تپه واقع شده و بر استخر آبي بزرگ مشرف است.قدمت آن به استناد گزارشات و نتايج بررسي ها و كاوش هاي باستان شناسان خارجي به هزاره سوم قبل از ميلاد يعني 5000 سال پيش ميرسد. عمده ترين آثاري كه در خلال حفريات وكاوش هاي علمي از لايه هاي مختلف تپه مذكور به دست آمده، شامل آثار معماري (با مصالح خشتي)، سفالينه ها، ظروف ، اشياء و ديگر ادوات مورد نياز روزمره زندگي و ابزار آلات برنزي است. اين تپه به لحاظ ارزش هاي تاريخي در فهرست آثار ملي ايران به ثبت رسيده است و همانند ساير آثار ثبتي، حفاظت آن به وسيله سازمان ميراث فرهنگي استان گلستان انجام مي پذيرد. | |
| آدرس :25 كيلومتري شمال شرقي گر گان |
| نوع بنا : طبيعي قدمت : سابقه سكونت در ان 4500 تا 5000 سال پيش از ميلادي قره تپه در 36 كيلومتري جنوب غرب تهران و از نظر جغرافيايي در جهت مخالف چشمه علي قرار گرفته است و كاوشهاي انجام شده تشابه اين دو تمدن باستاني را از لحاظ قدمت نشان داده و سابقه سكونت در آن را 4500 تا 5000 سال پيش از ميلاد تخمين ميزند.سراشيبي بامي كه در كنار اين تپه قرار گرفته و آن را به طرف خارج هدايت ميكند در دوران سنگ تراشي و مالكيت اشتراكي متداول بوده است.بر اساس كاوشهاي انجام شده در منطقه آثاري از جمله ابزار ها و اسلحه هاي سنگي، چخماق، و اشياي سفالي قرمز رنگ با نقش و نگار در آن كشف شده است. كشف تعداد زيادي پياله و كاسه سفالي با شكلها و اندازه هاي مختلف و با طرح ها و نقشهاي گوناگون حكايت از رونق سفالگري در منطقه داشته و از اين جهت با شهر سوخته قابل مقايسه است.بيشتر آثار باستاني مكشوفه در قره تپه به موزه هاي كشور انتقال يافته و هنوز فعاليتهاي اكتشافي بر روي آن ادامه دارد. | |
| آدرس :36 كيلومتري جنوب غرب تهران |
| نوع بنا : تاريخي قدمت : حدود 1700 سال تپه جوقين از جمله آثار باستاني دوران ساساني در شهريار است كه چون نگيني بر بستري از گل و گياه آرميده است؛ قلعه اي كهنسال و افسانه اي كه در عين اينكه يكي از كهن ترين آثار باستاني منطقه به شمار مي آيد يكي از ناشناخته ترين آنان نيز هست. قلعه اي عظيم كه با همه عوامل ويرانگر مقابله كرده و با عظمت و شكوه ديرينش استوار مانده است.تپه و قلعه جوقين كه به تمامي از خشت بنا شده در 10 كيلومتري جنوب غرب شهريار در شهر وحيديه واقع است. قدمت و استقرار مردم در آن با توجه به مسكوكات و ساير اشياي مكشوفه دست كم به دوره يزدگرد سوم ساساني مي رسد.در اين قلعه باستاني كه بخشي از آثار باستاني به دست آمده از آن در موزه ايران باستان نگهداري ميشود؛ هنوز حفاري و كاوش هاي باستانشناسانه در مراحل اوليه است كه قدمت آثار مكشوفه لزوم تسريع در اين امر را ياد آوري مينمايد.تپه جوقين يكي از مهمترين و بزرگترين بناهاي خشتي منطقه است، كه برج و باروهاي آن و مصالح و خشت هاي استفاده شده در آن آثار معماري پيش از اسلام را نشان ميدهد. سفالينه هاي كشف شده در تپه جوقين نيز نظر به اينكه هيچكدام از آنها دراي لعاب نميباشد حائز اهميت ديرين شناسانه است.نام جوقين بنا بر برخي گفته ها گويا برگرفته از نام بهرام چوبين سردار و قهرمان ملي ايران در عهد خسرو پرويز ساساني است كه بعدها در دوره يزدگرد سوم رونق گرفته و مورد استفاده بوده است. تپه جوقين و قلعه ديگري كه در مركز روستاي قديمي جوقين واقع است (و به دليل ساخت و سازهاي بعدي در بستر شهر مدفون گشته) را نيز به همين دليل به بهرام چوبين نسبت ميدهند .افسانه هاي بسياري در مورد اين اثر باستاني، گنجهاي موجود در آن و ... توسط مردم محلي نقل ميشود كه جمع آوري و توجه به آنها جدا از مسايل باستان شناسانه، از نظر اسطوره شناسي و مردم شناسي حايز اهميت است. | |
| آدرس :10 كيلومتري جنوب غرب شهريار در شهر وحيديه |
| تپه و محوطه باستاني چشمه علي مجاور شهر ري و در كنار چشمه اي به همين نام ،نزديك ابن بابويه قرار دارد.در سال هاي 3و1912-1925 ميلادي "ژاك دو مورگان"باستان شناس فرانسوي ،كاوش هايي در منطقه انجام داد.از سال 1934 تا 1936 ميلادي هياتي از باستان شناسان موزه هنر هاي زيباي بوستون و موزه دانشگاه فيلا دلفيا به سر پرستي دكتر "اريك فردريك اشميت"اين ناحيه را با دقت بيشتر مطالعه نمود.در اين محوطه اشيا و آثاري از دوره ماقبل تاريخ (هزاره هاي 5و4 قبل از ميلاد )و ادوار تاريخي (ساساني و پارتي) و دوره هاي اسلامي به دست آمد. | |
| آدرس :مجاور شهر ري و در كنار چشمه اي به همين نام ،نزديك ابن بابويه |